Kilka podstaw
Wspinacze najczęściej wspinają się na kamienie, skałki, czy góry zbudowane z różnego rodzaju skały: piaskowca, zlepieńca, wapienia, łupka czy granitu.
Alternatywą dla naturalnych form skalnych są sztuczne obiekty wspinaczkowe, służące jako miejsce treningu, a także ? coraz częściej ? areny zawodów. Z braku takich miejsc, zainteresowanie wspinaczy wzbudzają również murki, ściany budynków, pomniki, mosty ? ten rodzaj wspinania znany jest jako urban climbing lub buildering.
Ze względu na kąt nachylenia (nastromienie), teren wspinaczkowy może być połogi, pionowy, przewieszony, a nawet stanowić sufit (przez wspinaczy określany mianem dachu).
Trudności pokonywanego terenu opisuje się skalą trudności, a przebieg drogi wspinaczkowej za pomocą opisu drogi (tzw. topo).
Najczęściej wspinaczka odbywa się w górę, przemieszczanie się w poziomie nazywamy trawersowaniem.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wspinaczka#Teren_dzia.C5.82ania
Asekuracja własna, a kwestie etyczne
Społeczność wspinaczkowa jest podzielona w kwestii "obijania" dróg (czyli umieszczania na drogach stałych punktów asekuracyjnych). Część wspinaczy jest przeciwna obijaniu rejonów, w których istnieje możliwość stosowania własnej asekuracji. Wspinaczka z własną asekuracją w mniejszym stopniu ingeruje w wygląd skały, może być zatem uważana za bardziej proekologiczną. Częściowym kompromisem pomiędzy zwolennikami obijania dróg a zwolennikami wspinaczki tradycyjnej jest przyjęcie, że nie obija się dróg, na których istnieje możliwość dobrej asekuracji z kości i friendów (z reguły, drogami takimi są rysy), oraz wprowadzenie stref ochrony rys, polegających na nieobijaniu dróg leżących w bezpośrednim sąsiedztwie rysy.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Asekuracja_w%C5%82asna
Polskie wspinaczki wysokogórskie - historia
1818 ? Antoni Malczewski jako pierwszy z Polaków zdobywa Mont Blanc (8. wejście w ogóle, z 11 przewodnikami); w tym samym roku trzy dni wcześniej, w ramach przygotowań dokonuje pierwszego wejścia na Aiguille du Midi (wraz z 5 przewodnikami)
1879 lub 1880 ? Jan Gwalbert Pawlikowski i przewodnik Maciej Sieczka wchodzą na Mnicha; data ta jest uznawana za moment narodzin nowoczesnego polskiego taternictwa, rozumianego jako poszukiwanie i pokonywanie trudności technicznych dla nich samych
1910 ? Henryk Bednarski, Józef Lesiecki, Leon Loria i Stanisław Zdyb przechodzą południową ścianę Zamarłej Turni
1955 ? Jan Długosz i Andrzej Pietsch wytyczają tzw. Wariant R środkiem wschodniej ściany Mnicha
1962 ? Eugeniusz Chrobak, Zygmunt Andrzej Heinrich, Janusz Kurczab i Krzysztof Zdzitowiecki zdobywają Filar Kazalnicy Mięguszowieckiej
1978 ? Wanda Rutkiewicz wchodzi na Mount Everest jako pierwsza osoba z Polski, pierwsza Europejka oraz trzecia kobieta
1980 ? Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy zdobywają zimą Mount Everest (jest to zarazem pierwszy w ogóle ośmiotysięcznik zdobyty zimą)
1987 ? Jerzy Kukuczka zdobywa jako drugi Koronę Himalajów i Karakorum
1991 ? pierwsze klasyczne przejście Wariantu R na wschodniej ścianie Mnicha przez Piotra Dawidowicza i Michała Waydę
1996 ? Krzysztof Wielicki zdobywa jako drugi Polak Koronę Himalajów i Karakorum
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_wspinaczki